Łączność II RP

jacbyd72

Łączność wojskową podzieliłbym ze względu na sprzęt i wykorzystanie na 4 podstawowe grupy.
1. Środki telefoniczne;
2. Środki radiotelegraficzne;
3. Środki telegraficzne;
4. Pomocnicze środki łączności.

1. Środki telefoniczne.

Po odzyskaniu niepodległości wyposażenie WP było bardzo różnorodne - dotyczyło to także łączności. W latach 1919-1921 na wyposażeniu posiadano co najmniej kilkanaście typów telefonów. Po zakończeniu działań wojennych i porządkowaniu wyposażenia pozostawiono jedynie aparaty francuskie TM 1909-1915 i TM 1916 zwane “Timmimoun”. Aparaty te pozostawały na wyposażeniu wojska do czasu pojawienia się całkowicie polskiego aparatu znanego pod symbolem AP-27.

Aparat TM 1909 – 1915 należał do aparatów typu polowego induktorowego.
Zmontowany był w skrzynce drewnianej o wymiarach 150 x 200 x 250 mm, umieszczonej w futerale skórzanym. Ciężar aparatu bez ogniw wynosił 6kg. Skrzynka była podzielona na dwie części. W pierwszej części znajdował się induktor, wibrator mechaniczny, kondensator zaworowy, cewka indukcyjna oraz dwa przyciski: wibratorowy i dzwonkowy. Druga zawierała w części przedniej dzwonek prądu stałego połączony przewodem z aparatem przewodu. Z wnętrza aparatu wychodziły trzy przewody sznurowe. Pierwszy był czterożyłowy i służył do połączenia mikrotelefonu, drugi, dwużyłowy, do połączenia dodatkowego telefonu, trzeci połączony był z zaciskami liniowymi. W układzie połączeń przycisk mikrofonowy posiadał dwa kontakty do zamykania obwodu mikrofonowego. Kondensator o niewielkiej pojemności umożliwiał jednoczesne podłączenie do zacisków liniowych telefonu i dzwonka. Prądy wchodzące do aparatu, w zależności od ich charakteru, były segregowane przez kondensator, płynąc albo do dzwonka, albo do telefonu. Wywołanie abonenta następowało przez dłuższe naciśnięcie przycisku wibratorowego. Do głównych wad telefonu TM 1909 – 1915 zaliczano m.in. to, że wibrator nie dawał możliwości telegrafowania znakami Morse’a, co było normą w przypadku telefonów typu brzęczykowego; wymiary skrzynki były niewygodne, zwłaszcza podczas marszu; możliwość dość łatwego uszkodzenia przycisku wibratorowego oraz mała czułość dzwonka.
Do zalet natomiast zaliczono dużą łatwość obsługi aparatu,
nieskomplikowaną konstrukcję, funkcjonowanie nawet przy słabej jakościowo linii i sprawne działanie wibratora nawet przy słabych ogniwach. Cena aparatów jeszcze w 1939 roku wachała się w granicach 210 - 250 zł w zależności od modelu.

jacbyd72

Prace nad skonstruowanie polskiego aparatu trwały kilka lat. Były one prowadzone przez Państwowu Instytut Telekomunikacyjny i przez Państwowe Zakłady Tele-Radiotechniczne. W wyniku tych prac w drugiej połowie 1927 roku Państwowa Wytwórnia Aparatów Telegraficznych i Telefonicznych w Warszawie przystąpiła do seryjnej produkcji polowego aparatu telefonicznego oznaczonego symbolem AP-27.

Aparat AP-27 był przeznaczony do użytku na liniach telefonicznych budowanych kablem polowym i przystosowany do wysyłania i odbierania sygnałów induktorowych oraz brzęczykowych. Ponadto posiadał urządzenie, które pozwalało porozumiewać się przy wyczerpanych ogniwach, a nawet kiedy ich zabrakło.
Aparat miał kształt skrzynki o wymiarach 28 x 175 x 155 mm zaopatrzonej w zamykane zamkiem wieczko. Ciężar całkowity wraz z dwoma ogniwami sucho – mokrymi wynosił 7,3 kg. Po otwarciu wieczka uzyskiwało się dostęp do zewnętrznych części aparatu, a mianowicie: do mikrotelefonu, dodatkowej słuchawki, zapasowej wkładki mikrofonowej, komory na ogniwa, rączki klucza przerzutowego. Wewnątrz znajdowała się cewka indukcyjna, składająca się z trzech uzwojeń: pierwotnego, wtórnego i trzeciego, które umożliwiało zasilanie mikrofonu prądem z induktora; induktora, służącego do wytwarzanie prądu zmiennego, potrzebnego do uruchomienia dzwonka innego aparatu, klapki sygnałowej łącznicy telefonicznej oraz do zasilania obwodu mikrofonowego aparatu, kiedy wyczerpią się baterie. Do obracania twornika induktora służyła korbka wkręcana na oś i z nią sprzężona poprzez 2 koła zębate. W AP – 27 zastosowano dwa kondensatory: gasikowy i zaworowy. Pierwszy zabezpieczał styki kotwiczki i śruby regulacyjnej brzęczyka przed iskrzeniem, drugi nie przepuszczał prądu induktorowego. Przy pomocy AP – 27 można było, oprócz prowadzenia rozmowy, nadawać sygnały wywoławcze induktorem, sygnały wywoławcze lub słuchowe znaki Morse’a brzęczykiem, przyjmować sygnały wywoławcze nadawane induktorem, odbierać sygnały brzęczykowe. Nadawanie sygnałów wywoławczych induktorem polegało na przesłaniu linią telefoniczną do drugiego telefonu lub do łącznicy induktorowej prądu induktorowego, który wzbudzał dzwonek. W tym celu należało kilkakrotnie pokręcić korbką induktora. W przypadku wywoływania centrali telefonicznej przy pomocy brzęczyka, obsługujący aparat naciskał przycisk, nadając swój
znak rozpoznawczy. Brzęczyk był używany również do korespondencji znakami Morse’a. Podczas rozmowy telefonicznej, mówiąc przyciskało się czerwony guzik, znajdujący się na rękojeści mikrotelefonu. W momencie, gdy słabła słyszalność obsługujący mógł skorzystać z dodatkowej słuchawki, mocując ją przy uchu paskiem skórzanym. W następnych latach telefon AP – 27 kilkakrotnie unowocześniano. Uważano bowiem, że jest on przede wszystkim zbyt ciężki i stąd sprawiający kłopoty w wykorzystywaniu go przez patrole piesze. Inżynierowie zajmujący się konstrukcją tych aparatów postulowali usunięcie brzęczyka, dodatkowej słuchawki i zastosowanie tylko jednego ogniwa, co obniżyłoby jego wagę o około 36%, do 5,5 kg. Zmiany następowały jednak dość wolno. Kolejna
wersja pojawiła się w 1930 r. pod symbolem AP – 30. Różniła się ona od aparatu AP – 27 m.in. tym, że zamiast trzyżyłowego sznura łączącego mikrotelefon zastosowano impregnowany sznur czterożyłowy dwuwarstwowy. Nie zrezygnowano z brzęczyka, dodając na jego kotwiczce sprężynkę, która zabezpieczała ją od zniekształceń podczas regulacji. Drobne zmiany wprowadzono też w przycisku brzęczykowym i kluczu przerzutowym. Sama obsługa i działanie aparatu AP – 30 w zasadzie pozostało bez zmian. Kolejne modyfikacje, określane symbolami AP – 33 i AP – 34 nie wniosły żadnych nowinek technicznych. Cena około 320 zł. Na tych stronach są widoczne fotki aparatu.
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

jacbyd72

Ciąg dalszy nastąpi -dzisiaj po południu.

Paweł_39

Jacek, a nie lepiej o łączności w 16 pu? Od razu na stronę by weszło.

jacbyd72

Tu będzie tak ogólnie - a o łączności w 16 PUW to dłuższa sprawa - trzeba rozkazy postudiować, aby jakiegoś babola nie wpisać.

jacbyd72

W drugiej połowie lat trzydziestych rozpoczęto produkcję nowych lżejszych aparatów: induktorowo – brzęczykowego AP – 36 i aparatu APL – 37 dla patroli konnych, ważącego 2 kg. Podstawowe zasady ich działania i obsługi pozostały bez zmian. Warto zaznaczyć, że po zajęciu Warszawy Niemcy natychmiast podjęli produkcję tych telefonów. Do września 1939 r.wyprodukowano około 15 000 sztuk, a dalszych 5000 było w trakcie procesu produkcyjnego. Sztaby wyższych dowództw i wielkie jednostki posiadały na wyposażeniu aparaty telefoniczne miejscowej baterii biurkowy NAT – MB 27 i aparat telefoniczny centralnej baterii biurkowy NAT – CB 34. NAT – MB 27 był aparatem iduktorowym używanym w państwowych sieciach telefonicznych, a jego ciężar bez ogniw wynosił 5 kg. Składał się z mikrotelefonu ze sznurem czterożyłowym, dzwonka prądu zmiennego, induktora, cewki indukcyjnej przełącznika widełkowego, łączówki, gniazdka przyłączeniowego ze sznurem czterożyłowym oraz zewnętrznych baterii. W celu przyłączenia aparatu do sieci należało przewody liniowe poprowadzić przez zabezpieczenia w postaci odgromnika i bezpiecznika, a następnie podłączyć je do zacisków gniazdka. Gniazdko powinno być przytwierdzone albo do drzewa, albo do ściany, jeśli aparat był zainstalowany w pomieszczeniu. Centralę telefoniczną wywoływało się poprzez pokręcenie korbką induktora, przy czym nie miało znaczenia czy mikrotelefon spoczywał w tym momencie na widełkach czy też nie.
Naciśnięcie widełek powodowało rozłączenie rozmówców. Istniała możliwość
podłączenia do aparatu dodatkowej słuchawki. Aparat NAT – CB 30
również był aparatem iduktorowym, lecz w związku z tym, że nie posiadał
własnych ogniw ważył 4 kg, natomiast zasady działania i obsługi pozostały
bez większych zmian.
Telefon AP-36 [link widoczny dla zalogowanych]
Cena AP-36 około 462 zł. NAT – MB 27 cena około 211 zł, a NAT – CB 34 około 321 zł